Strategische netwerken, nieuwe modellen voor waardecreatie

Strategische netwerken, nieuwe modellen voor waardecreatie

De verschillende manieren waarop netwerken gevormd worden heeft een direct gevolg op de manier waarop coördinatie en controle van die netwerken aangepakt worden. Academici konden drie ideale types van netwerken onderscheiden.

De verschuiving van uitwisselingsrelaties tussen twee organisaties naar waardecreatie door netwerken van meerdere spelers is een fundamentele perspectiefsverandering in de academische literatuur. Dit heeft geleid tot een versnippering van aanpak onder academici, zoals bijvoorbeeld 'het netwerk als vanzelf gegroeid' (bijv. 'keiretsu' in Japan) vs. 'intentioneel gevormd' (bijv. R&D-projecten), horizontale (bijv. StarAlliance, een alliantie van samenwerkende luchtvaartmaatschappijen) vs. verticale netwerken (bijv. grootste detailhandelconcern ter wereld Walmart). De diversiteit in managementtechnieken wat betreft coördinatie en controle van netwerken is een direct gevolg en creëert mogelijkheden voor verder onderzoek.

In een conceptuele studie onderscheiden onderzoekers Kristian Möller en Arto Rajala, beiden verbonden aan de Helsinki School of Economics, Department of Marketing and Management, drie types netwerken. Deze ideale types staan voor verscheidene logica’s van waardecreatie en veronderstellen aangepaste management-technieken:

  1. Huidige netwerken (HN) zijn duidelijk vastgelegde en relatief stabiele waardesystemen met als doel een grotere efficiëntie te bereiken; de verschillende actoren, hun activeiten en vaardigheden zijn bekend (bijv. meubel- en woonartikelenconcern IKEA, computerfabrikant Dell).
  2. Vernieuwingsnetwerken (VN) zijn relatief vastgelegde waardesystemen, maar veranderlijk door oplopende en plaatselijke innovaties met als doel verbeteringen in het proces (bijv. de samenwerking van autobouwer Toyota met key suppliers).
  3. Opkomende netwerken (ON), waarin radicaal nieuwe techologieën, businessvelden en -concepten worden gecreëerd, gekenmerkt door wazige ideeën en een grote onzekerheid (bijv. de Bluetooth-coalitie).

Verder delen de auteurs deze netwerken op in zeven subtypes. Zo bestaat HN bijvoorbeeld bestaat uit verticale vraag-aanbod-netwerken (VVAN), en horizontale marktnetwerken (HMN). Deze netwerken bereiken een grotere efficiëntie door samenwerking tussen verticale partners (bijv. IKEA: 'assembly on demand', het matchen van vraag en productie), en horizante partners (bijv. StarAlliance: het poolen van middelen zoals beschikbare plaatsen op een vliegtuig).

De types netwerken vormen volgens de auteurs een abstracte, theoretische constructie; in de praktijk zal men eerder hybride vormen tegenkomen in tegenstelling tot ideale. Toch is de constructie een aanzet voor nieuwe managementstudies om een onderscheid te maken tussen verschillende technieken om netwerken te coördineren en beheersen. Onder meer de wijze waarop kennis wordt gedeeld en gebruikt, verschilt sterk tussen de verschillende netwerken.

Bron: Möller, K., & Rajala, A. (2007). Rise of strategic nets – New modes of value creation. Industrial Marketing Management, 36, 895-908

Analyse door Wim Coreynen, onderzoeker aan de faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen van Universiteit Antwerpen en programmaleider aan Antwerp Management School.

Dit artikel kwam tot stand dankzij het project "Via 7 sleuteltransformaties naar waardeketens voor de maakindustrie van de toekomst" in het kader van Vlaanderen in Actie en met steun van het Agentschap Ondernemen. Aan dit project werken de volgende partners mee: Flanders’ Synergy, Universiteit Antwerpen, Agoria en Sirris.

 

 

Deel dit artikel