De maakindustrie is belangrijk voor Vlaanderen. Ze is namelijk goed voor meer dan 200,000 banen in ongeveer 2,000 grote tot kleine bedrijven. Om het effect van de crisis een halt toe te roepen, is echter de ontwikkeling van een nieuw type maakindustrie nodig.

De gevolgen van de economische crisis en de complexiteit van volatiele, internationale markten zijn onze regio niet onbekend. De sluiting van Opel Antwerpen, Ford Genk, en de 1.400 geschrapte banen bij Caterpillar in Wallonië haalden ruim de media; het nieuws over het 10,7 procent banenverlies bij industriële kmo’s sinds 2008 bereikte helaas minder onze aandacht. Volgens Amerikaans auteur en ondernemer Chris Anderson kan de exodus van 'maakactiviteiten' naar lage-kostregio’s worden omgekeerd door een nieuw type maakindustrie te ontwikkelen. In zijn boek Makers beklemtoont Anderson (2012): “Elk land, indien het sterk wil blijven, moet een maakindustrie hebben… verwijder de maakindustrie, en je krijgt een land van bankiers, hamburgerdraaiers en stadsgidsen”.

Concurrentieel door differentiatie

Constantinos Markides, professor strategisch management aan de London Business School, zei al in de jaren 1990: “Speel het spel niet beter dan de competitie, maar bedenk en speel een ander spel”. Door te breken met de gangbare spelregels binnen de industrie kunnen bedrijven hun strategie herdefiniëren en de competitie verrassen. Als concurrenten vergelijkbare strategieën aangaan om de laatste druppels winst uit de markt te persen, en de markt een staat van bijna perfecte competitie bereikt, kunnen bedrijven nog steeds een bovengemiddelde groei bereiken door zich fundamenteel te differentiëren van de competitie. In de academische literatuur wordt dit proces vaak omschreven als 'strategic innovation'.

In feite omvat strategische innovatie verscheidene innovatietypes, zoals 'value innovation', 'product innovation', 'technological innovation', 'business model innovation', etc. Markides licht toe dat er een fundamenteel verschil bestaat tussen deze types innovatie en dat ieder type verschillende uitdagingen en implicaties inhoudt voor management.

In een nieuwe reeks blogposts lichten we deze verschillen nader toe, en leggen we de focus op bedrijven waar niet-technologische types innovatie een belangrijke rol spelen of hebben gespeeld in de herdefiniëring van een hun strategie. We zullen dit zoveel mogelijk bekijken vanuit het perspectief van de genetwerkte fabriek.

Analyse door Wim Coreynen, onderzoeker aan de faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen van Universiteit Antwerpen en Antwerp Management School. 

Bronnen

• Anderson, C. (2012). Makers: The New Industrial Revolution. Crown Business
• Berghman, L.A. (2012). Strategic innovation in established companies: an empirical study of appropriate ambidexterity strategies. International Journal of Innovation Management, 16 (1), 30p.
• Markides, C. (1997). Strategic innovation. Sloan Management Review, 38 (3), 9-23.
• Markides, C. (2006). Disruptive innovation: In need of better theory. Journal of Product Innovation Management, 23(1), 19-25.

Dit artikel kwam tot stand dankzij het project "Via 7 sleuteltransformaties naar waardeketens voor de maakindustrie van de toekomst" in het kader van Vlaanderen in Actie en met steun van het Agentschap Ondernemen. Aan dit project werken de volgende partners mee: Flanders’ Synergy, Universiteit Antwerpen, Agoria en Sirris.